Financiële samenvatting

Deze kadernota schetst een structureel sluitende begroting in de jaren 2025, 2027 en 2028.
De financieel toezichthouder verwacht van de gemeente dat er een structureel en reëel sluitende begroting wordt aangeboden. Door ingrijpen van het Rijk zijn er de afgelopen jaren grote financiële uitdagingen ontstaan. De belangrijkste daarvan is de korting op het gemeentefonds vanaf 2026 waar alle gemeenten in Nederland mee te maken hebben. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld ook tekorten op de arbeidsmarkt en is het moeilijk om gekwalificeerd personeel te vinden en te houden. Daarom kan niet alles en zeker niet tegelijk en zijn we genoodzaakt om prioriteiten te stellen. De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft haar financiën goed op orde en daarom zijn de financiële effecten vergeleken met andere gemeenten beperkt.

Het sluitende financieel perspectief in deze kadernota is naast gedegen financieel beleid ook te danken aan het afschaffen van de opschalingskorting vanaf 2026 en het, waar nodig, behoedzaam inzetten van de algemene reserve. Het afschaffen van de opschalingskorting is in de Voorjaarsnota 2024 van het Rijk aangekondigd. Daarnaast is het voor gemeenten mogelijk gemaakt om jaarlijks een deel van de algemene reserves in te zetten voor structureel beleid. De gemeente Leidschendam-Voorburg wil daar (indien nodig) beperkt gebruik van maken, voor maximaal het gemiddelde jaarrekeningresultaat (exclusief inzet van reserves) over de afgelopen jaren, afgerond € 3 miljoen. Dit zorgt er voor dat onze algemene reserve vrij besteedbaar niet op korte termijn en ongestructureerd wordt uitgeput om de tekorten vanuit het gemeentefonds te dekken. Hiermee wordt ook voorkomen dat de balanspositie verslechtert en dat de gemeente eerder dan noodzakelijk een beroep op de geld of kapitaalmarkten moet doen. Onze gemeente heeft voor het afschaffen van de opschalingskorting actief lobby gevoerd bij het Platform Middelgrote Gemeenten (M50) en bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). In de toekomst blijven wij alert op ontwikkelingen en blijven wij ons inzetten voor een gezonde financiële huishouding van onze gemeente.

Het beleid, de impulsen en investeringen die vanuit het coalitieakkoord in 2025 nodig zijn, zijn reeds bij de programmabegroting 2023-2026 meerjarig opgenomen. Voor bepaalde onderdelen stelt het college voor om extra middelen beschikbaar. Het betreft hier nieuw beleid en  intensiveringen van beleid, zoals de herinrichting van de Dokter van Noortstraat, de ontwikkeling van de Julianabaan, ontwikkelingen in cultuur en de ondersteuning van de Griffie. Daarnaast stelt het college de komende jaren extra middelen beschikbaar voor (onontkoombare) exogene en autonome ontwikkelingen. Voorbeelden hiervan zijn de digitale ontwikkeling, een vertrouwelijk informatiesysteem, het organiseren van de verkiezingen en de extra kosten in verband met de tijdelijke huisvesting van scholen. Ook is het investeringsplan geactualiseerd. Het investeringsplan wordt in een apart raadsvoorstel aan de raad voorgelegd. De verwachte financiële effecten van de actualisatie zijn in deze kadernota verwerkt. Onder ombuigingen is het effect van de doorlichting van de gemeentelijke begroting opgenomen. Waar minder geld nodig is, geven we dat “terug” aan de raad.

Gemeentelijke reserves

De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft een flinke financiële buffer in de schatkist. De reservepositie kan hiermee als royaal worden bestempeld. Het betreft hier onder andere een algemene reserve vrij besteedbaar en diverse door de raad ingestelde bestemmingsreserves. De algemene reserve kan slechts bepekt worden ingezet voor structureel beleid. De bestemmingsreserves zijn onder andere gekoppeld aan duurzaamheid en energietransitie, herstelbeleid, mobiliteit, bereikbaarheid, onderwijshuisvesting, vluchtelingenopvang en langer zelfstandig wonen. De omvang van de bestemmingsreserves maakt het mogelijk dat de gemeente fors investeert in belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen, zonder dat dit ons meerjarenperspectief raakt of dat er op andere belangrijke taakvelden ingegrepen moet worden. Het gaat hier altijd om incidentele uitgaven. Er zijn diverse bestedingsplannen, waaronder het Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid en Energietransitie. Het is wel zo dat als de plannen uitgevoerd zijn, onze reserves flink afnemen. Ondanks dat hebben ze naar verwachting nog steeds een acceptabel niveau en blijft de solvabiliteit ruim boven de 30%.

In onderstaande tabel is het verloop van de reserves weergegeven.